|
اســـــلام و شیــــــعه به وبلاگ اســـــلام و شیــــــعه خــوش آمـــدید دو شنبه 29 اسفند 1390برچسب:امام حسن مجتبی ع, :: 17:31 :: نويشنده : امیر محمد
مختصات: °۳۹٫۶۱۶شرقی °۲۴٫۴۶۷۲شمالی (نقشه) برای دیگر کاربردها، امام حسن (ابهام‌زدایی) را ببینید.
حسن بن علی پسر علی امام نخست شیعیان و فاطمه دختر محمّد است. وی بیشتر با نام امام حسن مجتبی نزد شیعیان شناخته می‌شود. حسن ملقب به مجتبی از اهل بیت و نیز پنج تن آل عبا به شمار می‌آید. از دیدگاه برخی از اهل سنت، او پنجمین و آخرین خلیفه از خلفای راشدین محسوب می‌شود. حسن بن علی، در سال ۳ هجری متولد شد و پس از پدر به امامت (در دیدگاه شیعیان) و خلافت مشغول شد. ولی پس از مدت کوتاهی به صلح و واگذاری خلافت به معاویه بن ابوسفیان رضایت داد.[۱] البته حسن بن علی برای رضایت دادن چهار شرط گذاشت: ۱-معاویه برای خودش جانشین انتخواب نکند ۲- خودش را خلیفه ننامد ۳-از بیت المال به نفع خویش استفاده نکند ۴-مسلمانان از هرنظر در امان باشند.معاويه در ابتدا این شروط را پذیرفت ولی پس از از به خلافت رسیدن کاملا برعکس عمل کرد یعنی یزید را جانشین خویش کرد خود را خلیفه و امیرالمؤمنین نامید هرچه قدر که می خواست از بیت المال به نفع خویش استفاده کرد و نا امنی هایی را برای مسلمین به ویژه شیعیان به وجود آورد. [۲] حسن بن علی سرانجام در ۲۸ صفر سال ۵۰ هجری درگذشت.
زندگیحسن فرزند علی و فاطمه دختر محمد در ۱۵ رمضان سال سوم هجری قمری در مدینه بدنیا آمد. نام او حسن به معنای خوب و نیکو است در بعضی مدارک ذکر شده نام او از ریشه عبری شبر است.[۳] این نام را محمد بر او گذاشت.[۴] کنیه او ابومحمد است و او را با القابی چون مجتبی، تقی، زکی، سید، سبط، سبط اکبر می‌خوانند. یعقوبی مدعی شده است که او دوبار تمامی دارایی و سه بار نصف اموال خویش را به اعراب مسلمان نیازمند بخشید.[۵] لقب مجتبی که توسط طرفدارانش به وی اطلاق می‌شود، اشاره به بخشندگی وی دارد. کودکی تا خلافت
حسن، هفت سال اول زندگی خود را با پدربزرگش محمد گذراند. تا قبل از کشته شدن عثمان بن عفان در سال ۶۵۶ میلادی، حسن از لحاظ سیاسی غیر فعال بود. پس از به خلافت رسیدن پدرش علی و شروع جنگ‌های داخلی، او از طرف علی به کوفه فرستاده شد تا از بیعت مردم کوفه با حکومت علی اطمینان حاصل کرده و در صورت امکان، سپاهی از مردم آن شهر را برای حمایت لشکریان علی در جنگ جمل فراهم آورد. او همچنین پدرش را در جنگ صفین یاری کرد. پس از کشته شدن علی در سال ۶۶۱، با وجود آن که علی جانشینی برای خود انتخاب نکرده بود، تعداد زیادی از پیروانش با حسن بیعت کردند. حسن در هنگام انتصابش به عنوان خلیفه، به خویشاوندی خود با پیامبر مسلمانان اشاره و تاکید کرد.[۶] صلحنوشتار اصلی: صلح حسن و معاویه
صلح حسن و معاویه به واقعه صلح میان حسن بن علی و معاویه بن ابوسفیان اطلاق می‌شود که از جنگ بین کوفیان و شامیان جلوگیری کرد و طی آن خلافت به شروطی از حسن به معاویه منتقل گردید. این واقعه در سال ۴۱ ه.ق. برابر ۶۶۰[۷] یا ۶۶۱ میلادی[۸] رخ داد. پس از کشته‌شدن علی بن ابیطالب به دست ابن ملجم مرادی، حسن در کوفه به عنوان خلیفه اعلام می‌شود ولی معاویه، فرماندار شام، این انتصاب را تقبیح می‌کند و لشکری را برای جنگ به کوفه می‌فرستد که این لشکر در مسکن مستقر می‌شود. لشکر حسن نیز در مداین مستقر می‌شود.[۹] طبق گفته یعقوبی مورخ قرن سوم هجری «معاویه كسانی را پنهانی میان لشكر حسن می‌فرستاد كه می‌گفتند حسن با معاویه صلح كرد و پیشنهاد او را پذیرفت.[۱۰]» از دلایل اصلی پیشنهاد صلح توسط حسن، خروج سرداران سپاه کوفه (مانند یا طبق بعضی منابع عبدالله ابن عباس برادر وی) به علت رشوه‌های معاویه و عدم تمایل دیگر سپاهیان وی باشد.[۸] دلیل دیگر پذیرش پیشنهاد توسط وی نرم‌خویی و صلح‌طلبی حسن است،[۸] ولی شیعیان این حرف را نمی‌پذیرند و معتقدند که رفتار هر امام یک برنامه نوشته شده توسط خداست[۱۱] و این حدیث به حسن منسوب است که «اگر به اندازه انگشتان دو دست یار باوفا داشتم صلح نمی‌کردم.»[۱۲] شیعیان بر این اعتقادند که حسن برای نمایش «رفتار فریبکارانه» معاویه دست به صلح زد.[۱۳] پس از دست کشیدن از خلافتپس از دست کشیدن از خلافت، حسن راهی مدینه شد. در راه نامه‌ای از معاویه دریافت نمود که از وی خواسته بود تا در جنگ علیه یکی از خوارج بنام الطاعی که به تازگی قیام کرده بود به او کمک کند. حسن پاسخ داد که به این علت از جنگ دست کشیده است تا صلح را به میان امت برگرداند و به همین دلیل در جنگ شرکت نخواهد کرد.[۱۴] او در مدینه حداقل به ظاهر زندگی آرامی داشت و در امور سیاسی دخالتی نمی‌کرد. بنوشته لارا وگلیری در دانشنامه اسلام، حسن در مدینه از زنی به زنی دیگر می‌رفت بطوریکه به او لقب «المِطلاق» (طلاق دهنده) داده بودند. تعداد زنان او را شصت یا هفتاد یا نود نفر و تعداد متعه های او را سیصد تا چهار صد نفر نوشته‌اند.[۴] اما سید محمد مرتضوی، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی، با بررسی رجالی روایات شیعه و سنی در زمینه ازدواج و طلاق فراوان آن‌ها را جعل شده در زمان منصور خلیفه عباسی، و بدنبال قیام نوادگان حسن برعلیه منصور می‌داند.[۱۵] درگذشت
حسن بن علی در ۷ یا ۲۸ صفر سال ۵۰ هجری قمری (سایر تاریخ ها در منابع: ۴۹ ۵۸، و ۵۹) در شهر مدینه در گذشت. پیکر او را در قبرستان بقیع در نزدیکی مسجد النبی به خاک سپردند. طبق منابع بسیاری معاویه با وعده ازدواج با یزید و پاداش با یکی از همسران حسن به نام جعده دختر اشعث تماس گرفت و او را به سم دادن به حسن تحریک نمود. جعده نیز با پذیرفتن آنچه معاویه خواسته بود سم را با عسل به حسن بن علی داد و او را مسموم کرد.[۱۶] [۱۷][۱۸][۱۹] لارا وسیا وگلییری در دانشنامه اسلام طی تحلیل تاریخی که در مورد درگذشت حسن انجام داده می‌نویسد که پدر جعده، اشعث که رئیس یک قبیله یمنی بود، بخاطر خدمت به معاویه از سوی شیعیان بعنوان خائن شمرده شده است. از اینرو محتمل است که نفرت شیعه از پدر به دختر نیز منتقل شده باشد.[۴] ویلفرد مادلونگ از قول مورخان اولیه اسلامی (مانند بلاذری، واقدی و ...) بیان می‌دارد که یادداشت‌های دیگر نشان می‌دهد که حسن ممکن است توسط یکی دیگر از همسرانش، دختر سهیل بن عمرو یا شاید توسط یکی از کنیزانش مسموم شده باشد.[۲۰] وی همچنین معتقد است که محمد بن جریر طبری، واقعه‌ی مسموم شدن حسن را به خاطر ترس از ایجاد تفرقه در امت اسلامی، نقل نکرده است.[۲۱] دفن حسنحسن وصیت کرده بود که در مسجدالنبی و در کنار قبر پدربزرگش محمد به خاک سپرده شود؛ اما عایشه که با خانواده علی دشمنی داشت، به بهانه‌ی اینکه مسجدالنبی متعلق به وی است، مانع از این عمل شد. بنابراین حسن به ناچار در قبرستان بقیع دفن گردید.[۲۲] مدت امامت بر شیعیان۱۰ سال (۴۱-۵۰ هجری قمری) که شش یا هشت ماه خلیفه بود. اسامی تعدادی از همسران
فرزندانفرزندانش را پانزده تن می‌شمارند: پسران
دختران
درباره وبلاگ آرشيو وبلاگ پيوندها
نويسندگان
|
||||||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||||||
تبادل
لینک هوشمند
